سل استخوان و ستون فقرات چیست؟
عفونت سل استخوان به جز در مهره های ستون فقرات و در موارد همراه با عفونت سل مفاصل ، ناشایع است . این عفونت گاهی به صورت یک ضایعه منفرد در یک استخوان بلند یا یکی از استخوان های کف دست یا کف پا دیده می شود .
آسیب شناسی
با سیل سل از طریق جریان خون یا گسترش مستقیم از یک کانون عفونی مجاور در مفصل یا بافت نرم به استخوان راه می یابد. واکنش التهابی تیپیک سل در این ضایعات وجود دارد. آن قسمت از استخوان تخریب شده ، با بافت گرانولاسیون جایگزین می گردد. یک آبسه سلی به طور شایع تشکیل می گردد و از میان بافت نرم یا به سمت پوست گسترش می یابد و در محل ، فیبروز ایجاد می شود .
سل ستون فقرات
ای عفونت به طور تیپیک ستون فقرات را درگیر می کند. این عفونت ممکن است از استخوان ها آغاز شود و یا از عفونت فضای دیسک بین مهرهای مجاور به مهره ها انتشار و گسترش یابد. مهره های دچار عفونت سل از قسمت قدامی در هم می شکنند اما غالبا قسمت خلفی آنها تغییر نمی کند. بنابراین مهره ها گوهای شکل می شوند . آبسه معمولا به سمت پایین در طول ستون فقرات گسترش می یابد؛ آبسه ممکن است به سمت عقب، به سمت کانال نخاعی نیز گسترش یابد و بر عملکرد طناب نخاعی اثر گذارد.
سل مجاور مفصلی
انتهای مفصلی استخوان ها در موارد سل مفصل به طور شایع دچار خوردگی می شوند. تشکیل یک کانون مجزای عفونت در استخوان، کمتر شایع است . از این ضایعه ممکن است در نهایت، عفونت به مفصل مجاور نیز گسترش یابد.
سل استخوان در کف دست یا کف پا
شایع ترین استخوان های درگیر این عفونت، متاکارپ ها یا استخوان های انگشتان هستند (داکتیلیت سلی). به طور مشخص، تورم دوکی شکل استخوان مشاهده می شود که در ابتدا همراه با ضخیم و برجشته شدن پریوست می باشد. در مراحل بعدی، قسمت عمده استخوان اصلی تخریب می شود اما همزمان، استخوان جدید، زیر پریوست بلند شده تشکیل می گردد به طوری که متاکارپ یا استخوان انگشت، ظاهری متورم پیدا می کند . تغییراتی مشابه ممکن است در استخوان های کف پا یا گاهی در یک استخوان بلند مشاهده شود.
علائم سل استخوانی ستون فقرات
علایم عمومی بیماری های عفونی معمولا وجود دارد. علایم و نشانه های موضعی عفونت بستگی به محل عفونت دارند. به طور کلی، درد علامت آغازین عفونت است و در اکثر مواقع با تورم واضح محل عفونت و غالبا با تشکیل یک آبسه سرد همراه می باشد. هنگامی که سل استخوان با بیماری سل مفصلی همراه است، علایم مفصلی واضح تر می باشد.
تصویربرداری
یافته های رادیوگرافیک تیپیک عفونت سل استخوان عبارتند از:
1- کاهش تراکم منتشر استخوان در اطراف محل عفونت
۲. خوردگی استخوان که باعث ظاهر پرزداره و نامشخص لبه استخوان می شود، بدون شواهد اسکلروز در نواحی اطراف ٣. در بسیاری از موارد، وجود یک سایه در بافت نرم که نشان دهنده تشکیل آبسه است.
در اسکن رادیوایزوتوپ، افزایش بازجذب ایزوتوپ در نزدیکی ضایعه وجود دارد.
بررسی بیماری
به جز در ضایعات کاملا کوچک، سرعت رسوب گویچه های قرمز خون (ESR ) افزایش یافته است. آزمون مانتو مثبت می باشد. مایع چرک آسپیره شده، زرد رنگ و چرب است: ارگانیسم ها را به ندرت می توان در مشاهده مستقیم مایع چرک شناسایی نمود، اما کشت ممكن است تشخیص بیماری را مسجل سازد. در بیوپسی از استخوان گرفتار عفونت با بافت نرم اطراف آن، شواهد بافت شناسی سل مشاهده می شود.
تشخیص بیماری سل استخوانی
با در نظر گرفتن یافته های مربوط به تاریخچه بیماری، علایم بالینی و شواهد رادیوگرافیک غالبا می توان با اطمینان نسبی ، تشخیص عفونت سل را مطرح نمود . شواهدی که از تشخیص سل حمایت می کنند عبارتند از : سابقه تماس با فرد مبتلا به سل ، آزمون مانتو مثبت به ویژه در کودکان ، وجود شواهد عفونت سل در نقطه ای دیگر از بدن ، تشخیص این عفونت با شناسایی ارگانیسم عامل بیماری یا مشاهده ویزگی های بافت شناسی تیپیک در قطعات بافتی اثبات می گردد .
دکتر بهنام نصیری متخصص ارتوپدی ، جراح و متخصص بیماری های استخوانی و مفاصل ، آرتروسکوپی ، تعویض مفاصل ارتوپد خوب در تهران می باشد . تجربیات بسیاری را کسب کرده است و توانسته است بیماران زیادی را بهبود ببخشد اگر شما هم جز افرادی هستید که از بیماری های مفاصل رنج می برید می توانید به همراه دکتر نصیری جهت درمان آن اقدام نمائید . جهت تعیین وقت قبلی می توانید با شماره های تماس 02177844569 – 02177825556-02188878411 – 02188788671 تماس حاصل نمائید .
درمان سل استخوانی
در اکثر مواقع، سل استخوان با عفونت یک مفصل همراه می باشد و درمان بیماری عمدتا درمان ضایعه مفصلی است. درمان یک کانون مجزای سل استخوان مانند سایر موارد عفونت سل ، عمدتا با ترکیبی از داروهای ضد سل به مدت 6 ماه انجام می شود. تجمع موضعی چرک باید به وسیله آسپیراسیون یا گاهی با عمل جراحی تخلیه گردد و محل زخم فورا بخیه شود . بهبود حال عمومی ، افزایش وزن، کاهش ESR و بهبود نمای رادیوگرافیک ضایعات نشان دهنده بهبود عفونت هستند .
کلام آخر
برای مشاوره های بیشتر و در صورت داشتن علائم می توانید به متخصص ارتوپد خوب مراجعه نمایید .