عوارض تعویض مفصل لگن

خطا هنگامی به وجود می آید که محل انجام عمل جراحی با جای دیگر در بدن اشتباه شود . در جراحی برخی از قسمت ها مانند: چشم، کلیه، سینه یا مغز، اشتباه می تواند مرگ آور یا ناتوان کننده باشد . اما در جراحی هایی مانند تعویض مفصل لگن، اشتباه به مرگ منجر نخواهد شد و فقط کیفیت زندگی فرد را پایین خواهد آورد . این اشتباهات قابل پیشگیری اند اما ممکن است رخ دهند . در این مقاله از سایت دکتر بهنام نصیری، جراح ازتوپدی به موضوع عمل تعویض مفصل لگن می پردازیم:

اگر شما قرار است که تحت عمل جراحی قرار بگیرید به پزشک خود درباره واکنش های آلرژیک، حساسیت های پوستی و … اطلاعاتی بدهید و مطمئن شوید که جراح شما یا قسمت سالم و سمت آسیب دیده بدن شما را یادداشت کرده است . همچنین درباره نحوه استفاده از داروها و دیگر نگرانی های تان بعد از عمل جراحی، از وی سوالاتی بپرسید . با ادامه مطلب با ما همراه باشید …

آیا ممکن است هنگام عمل جراحی شکستگی اتفاق بیفتد؟ در این صورت چگونه درمان خواهد شد ؟

شکستگی در هنگام عمل جراحی غیر معمول اما یک عارضه قابل درمان است و شیوع آن کمتر از 1% گزارش شده است . شکستگی ها اغلب در اثر دریل کردن و یا فشار دادن اجزاء پروتز در استخوان پوک به وجود می آیند . اگر چه مراقبت زیادی از استخوان در هنگام عمل جراحی انجام می شود، اما به هر حال استخوان ممکن است در اثر فشار، ترک بخورد . شکستگی ها همچنین ممکن است در اثر بیماری های استخوان مانند تومورها و یا بیماری پاژه به وقوع بپیوندد .

اغلب شکستگی های به وجود آمده حین عمل جراحی خوش خیم هستند و تنها در تصویر رادیولوژی بعد از عمل جراحی قابل رویت می باشند . آنها به صورت یک خط شکستگی بدون جابه جایی و در نزدیکی یکی از اجزای پروتز اتفاق می افتند . در صورت بروز چنین شکستگی هایی، اقدام درمانی خاصی نیاز نیست و فقط کافی است به مدت چند هفته بر روی پای عمل شده، فشار آورده نشود تا ترمیم رخ دهد .

اما شکستگی های جدی تر، باید در هنگام عمل جراحی درمان شوند و به وسیله کارگذاری وسیله های رایج، شکستگی را ثابت کنند . اگر شکستگی در استخوان ران اتفاق بیفتد استفاده از پایه بلند تر پروتز مورد نیاز است تا از گسترش شکستگی به نقاط دیگر جلوگیری شود . همچنین ممکن است وایرهایی به دور تنه استخوان ران بسته شوند تا استخوان را محکم نگه دارند . اگر شکستگی در ناحیه تروکانتر بزرگ رخ دهد، استفاده از صفحه مخصوص تروکانتر و سیم های نگهدارنده جهت نگهداری تروکانتر بزرگ در محل طبیعی خودش، مورد نیاز است . پیوند استخوان گاهی اوقات جهت تحریک ترمیم استخوان در این ناحیه انجام می شود .

در قسمت استابولوم، شکستگی ها اغلب به وسیله ترکیبی از سیمان ارتوپدی و کیج، پیوند استخوان و استفاده از کاپ بزرگ تر جهت نگهداری لبه های کاسه طبیعی لگن، مورد درمان قرار می گیرد و گاهی از پلاک جهت فیکس کردن شکستگی ها می توان استفاده کرد .

به هر حال، اکثر شکستگی ها اگر در هنگام عمل جراحی تشخیص داده شده و درمان شوند، در نتیجه حاصله از عمل جراحی تعویض مفصل لگن تغییر خاصی را به وجود نمی آورند .

در عمل جراحی resurfacing، شکستگی گردن استخوان ران ممکن است در چند ماه اول بعد از جراحی اتفاق بیفتد . علت این امر این است که گردن استخوان ران به دلیل سوراخ کردن سر استخوان هنگام ثابت کردن پروتز تحت تاثیر قرار می گیرد . شکستگی بعد از این عمل جراحی معمولا نیاز به عمل جراحی دوباره و تعویض کامل مفصل لگن دارد .

شکستگی اطراف اجزاء مفصل مصنوعی، همچنین ممکن است سال ها بعد از عمل از جراحی اولیه اتفاق بیفتد (periprosthdtic fractures)، که اغلب ناشی از افتادن هستند . این شکستگی ها اغلب نیاز به عمل جراحی جهت ثابت کردن دارند و گاهی اوقات نیاز به عمل جراحی دوباره تعویض مفصل لگن می باشد .

آیا امکان صدمه عروقی و عصبی در اطراف مفصل لگن، هنگام عمل جراحی وجود دارد ؟

صدمات عروقی و عصبی بیشتر در عمل های جراحی تعویض دوباره مفصل قابل انتظار است تا در عمل های بار نخست . اکثر آسیب های عصبی هنگام عمل تعویض مفصل لگن به علت فشار یا کشیده شدن عصب ها اتفاق می افتد . در هنگام جراحی رتراکتوری بر روی زخم قرار می گیرند تا محل دقیق مورد عمل را برای جراح باز نگه دارند . آن ها بافت های روی مفصل را از هم جدا و ازمفصل دور نگه می دارند . اگر این وسایل در نزدیکی عصب ها قرار داشته باشند موجب کشش عصب در مدت طولانی عمل جراحی و در نتیجه آسیب آن می شوند . فقدان حس و حرکت در نواحی که به وسیله آن عصب کنترل می شود، ممکن است به وجود آید .

دو عصب اصلی نزدیک به مفصل لگن عصب فمورال و عصب سیاتیک (sciatic) هستند . عصب فمورال را در قسمت جلویی ران و عصب سیاتیک در قسمت پشتی آن است . آسیب عصب سیاتیک شایع تر از آسیب عصب فمورال است . عصب سیاتیک خود به دو شاخه عصبی به نام های پرونه آل و تیبیال تقسیم می شود که صدمه شاخه پرونه آل رایج تر است .

نشانه های آسیب عصبی، درد، بی حسی و گاهی بی حرکتی است . اگر عصب پرونه آل صدمه دیده باشد، موجب ضعف عضلات می شود که کار بالا آوردن مچ پا را بر عهده دارد و در نتیجه فرد با آسیب این عصب دچار افتادگی پا می شود . صدمه به عصب فمورال موجب ضعف عضلات قدامی ران پا و عدم توانایی در حرکت صاف کردن زانو می شود . این بیماران عمدتا در بالا رفتن از پله مشکل دارند .

آسیب های عصبی اغلب در مورادی اتفاق می افتد که بیمار دچار آناتومی و ساختار غیرطبیعی در مفصل لگن خود می باشد مانند: دررفتگی مادرزادی لگن (DDH) و یا مواردی که به دلیل کوتاهی قابل توجه در پای مبتلا، هنگام عمل جراحی جهت اصلاح، پا به مقدار زیادی کشیده و بلند می شود . همچنین آسیب عصبی در عمل های تعویض مفصل دوباره لگن که عصب ها توسط بافت اسکار پوشیده شده اند، می تواند رخ دهد .

اغلب و البته نه همه آسیب های عصبی با گذشت زمان بهبود پیدا خواهند یافت . عمل جراحی تنها وقتی نیاز خواهد بود که آسیب مستقیم به عصب وارد شده باشد و یا اینکه مایعی جمع شده باشد که عصب را تحت فشار قرار می دهد .

خوشبختانه، آسیب به شریان ها و وریدهای اطراف مفصل لگن، هنگام عمل جراحی تعویض مفصل لگن بسیار نادر است، اگر چنین اتفاقی بیفتد مشورت اورژانسی با پزشک متخصص عروق لازم می باشد .

چه زمانی عمل جراحی تعویض لگن انجام می شود؟

زمانی که مفصل ران دچار مشکل می شود معمولا احتیاج است جراحی انجام گیرد و یک مفصل مصنوعی جای مفصل خراب شده را بگیرد . این کار بیشتر به این خاطر انجام می شود که درد لگن از بین برود چرا که هدف اصلی از انجام تعویض مفصل ران ، ار بین بردن درد لگن می باشد . اما در بعضی موارد بعد از جراحی درد لگن کم نمی شود و یا کم می شود اما از بین نمی رود و یا در مدتی خوب است و دوباره درد شروع می شود که این مسئله برای بیمار بسیار ناراحت کننده است و شاید به عنوان عوارض تعویض مفصل لگن عنوان شود .

تاثیر درد کمر روی مفصل ران چیست؟

گاهی بیماران برای درد مفصل مراجعه می کنند و بعد از معاینه متوجه می شوند که این درد به خاطر آسیب در کمر است . این مسئله به خاطر عصب گیری مشترک بین کمر و لگن است.

تعویض مفصل ران همراه با کمردرد چه تاثیری دارد؟

در بیمارانی که هم مشکل لگن و هم مشکل کمردرد دارند با جراحی تعویض مفصل ران ، دردی که منشاء آن در لگن است ، از بین می رود به این صورت که مفصل آسیب دیده خارج می شود . حال اگر مشکل کمر نیز وجود داشته باشد چون درمان نشده است موجب باقی ماندن درد می شود .

درد هایی که از مشکل کمر در لگن ایجاد می شود یک مشخصه مهم دارد و آن احساس درد در پشت لگن است و با درد هایی که به خاطر خود لگن بوده و در جلو احساس می شود مانند آرتروز مفصل لگن ، متفاوت است .

 

چه عوارض دیگری را می توان از جراحی تعویض مفصل لگن انتظار داشت ؟

علاوه بر لخته شدن خون و آمبولی ریه، چند عارضه دیگر هم پس از عمل جراحی تعویض مفصل لگن قابل انتظار است که البته بیشتر آنها جزئی هستند و به سرعت حل می شوند و نیاز به افزایش مدت بستری شدن در بیمارستان ندارند.

تب، بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن مشکلی عادی است . تب واکنش عادی بدن به پروسه عمل جراحی یا خونریزی بافت ها است . اکثر جراحان ارتوپدی دمای کمتر از 38 درجه را در دوره بعد از عمل جراحی طبیعی می دانند . تب در این دوره در طی دو یا سه روز بعد از عمل جراحی بهبود پیدا خواهد کرد . اگر دمای بدن بالاتر از 5/38  درجه باقی بماند، می توان احتمال عفونت در جای دیگری از بدن مانند: ریه ها و یا مجاری ادراری را جدی گرفت . تب همچنین می تواند نشان از عکس العمل بدن بیمار به داروها باشد .

همانند تب، کم خونی هم بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن طبیعی است و به دلیل از دست دادن مقادیر قابل توجه خون در طی عمل جراحی به وجود می آید . کم خونی گاهی باعث افت فشار خون می شود . این مشکل به آسانی با دریافت چند واحد خون برطرف خواهد شد .

حساسیت به داروها می تواند به صورت کهیر یا خارش پوست در بدن بروز کند . واکنش آلرژیک می تواند با قطع داروها و استفاده از داروهای آنتی هیستامین که علائم حساسیت را از بین می برند، درمان شوند . علاوه بر حساسیت ها، خود داورها هم عوارض جانبی دارند . در مورد داروهای ضد درد، این عوارض می تواند به صورت حالت تهوع و یا یبوست باشند .

از آنجایی که داروهای ضد درد، از طریق سیستم عصبی اثر خود را اعمال می کنند، گاهی اوقات این اثر موجب کندشدن و ضعف عضلات کنترل کننده مجاری ادرار و روده ها هم می شوند. در این صورت ممکن است فرد دچار بی اختیاری ادراری شود که در این صوتر از سوند ادراری یا وسایل مشابه استفاده خواهد شد و بعد از چند روز برداشته می شود .

همانند دیگر جراحی های بزرگ، عوارض دیگری هم ممکن است بعد از جراحی تعویض مفصل لگن بروز کند . استرس و فشار روانی ناشی از جراحی می تواند کلیه سیستم های بدن را تحت تاثیر قرار دهد . دیگر عوارض رایج شامل: سکته مغزی، ایست قلبی، از کار افتادن کلیه ها و … است .

خوشبختانه اکثر این عوارض بسیار نادر هستند، اما اگر بروز کنند نیاز به دخالت های دیگر درمانی و مشورت با متخصصین مربوطه امری ضروری است . شایان ذکر است، برای پیشگیری از بروز عوارض ناشی از جراحی بهتر است به متخصص ارتوپد متبحر مراجعه نمایید .

جهت کسب اطلاعات بیشتر به جراح ارتوپد خوب در تهران مراجعه نمایید .