گودی کمر

گودی کمر یا به اصطلاح لوردوز به تقعر یا گودی بیش از اندازه کمر در ناحیه پایین ستون فقرات گفته می شود. با بروز گودی کمر، باسن فرد برجسته تر دیده شده و شکم نیز به سمت جلو متمایل می شود. در این مقاله از سایت دکتر بهنام نصیری، متخصص ارتوپدی و جراح مفاصل و استخوان ها، قصد داریم به این موضوع بیشتر بپردازیم:

گودی کمر طبیعی مشکلی به وجود نمی آورد ولی اگر این گودی بیش از اندازه باشد سبب بروز فشار و درد در ناحیه گردن و کمر و همچنین خستگی بیش از اندازه فرد می شود. به صورت طبیعی قوس کمر باید بین 30 تا 35 درجه باشه و اگر بیش از این اندازه باشد، عارضه لوردوز یا گودی کمر را نشان می دهد. جهت تشخیص ساده این عارضه، فرد به پشت بر روی زمین دراز می کشد و اگر فاصله بین کمر و زمین زیاد بود نشان دهنده گودی کمر در این فرد است.

علل بروز گودی کمر

گودی کمر به دلایل گوناگون و نیز در سنین مختلف همچون کودکی و بزرگسالی و یا در دوران بارداری ممکن است رخ بدهد، در ادامه به بررسی علل بروز گودی کمر در هر کدام از این شرایط خواهیم پرداخت:

علل بروز گودی کمر در بزرگسالان

---

• آسیب رسیدن به لگن
• چاقی بیش از اندازه به خصوص در ناحیه شکم
• کیفوز: انحنای غیر طبیعی به سمت جلو در قسمت بالای ستون فقرات (قفسه سینه) که با نام قوز کمر هم شناخته می شود.
• پوکی استخوان
• اسپوندیلولیستزیس: لغزش مهره های ستون فقرات بر روی یکدیگر

علل بروز گودی کمر در کودکان

---

• آسیب به لگن
• جراحی قبلی ستون فقرات
• ژنتیک و مشکلات مادرزادی
• کوتولگی

سایر دلایلی که موجب گودی کمر می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

گودی مادرزادی کمر

گودی مادرزادی کمر؛ اختلالات زیادی می توانند در مراحل مختلف تشکیل ستون فقرات و اجزای آن رخ دهند . برخی از اینگونه موارد حتی تا زمان بلوغ و سن بیست سالگی یا بیشتر نیز تشخیص داده نمی شوند .

چسبندگی ها، بازبودن و یا تشکیل نشدن بخش هایی از مهره نیز از جمله ی اینگونه موارد به شمار می روند . معروفترین انواع اینگونه نقایص را می توان لقی یا دررفتگی غیر ضربه ای مهره ها دانست؛ چسبیدن غیرطبیعی مهره پنجم کمر به استخوان خارجی و یا باز بودن غیرطبیعی مهره ی اول خارجی نیز در این گروه جای می گیرند .

ضعیف بودن ماهیچه های کمر

یکی دیگر از مشکلات ناشی از گودی کمر بیش از حد ضعیف بودن ماهیچه های کمر و کوتاه بودن آن هاست . بد ایستادن و جلو دادن شکم و بزرگی غیر طبیعی شکم و ضعیف بودن ماهیچه های شکم و باز شدن ماهیچه در اثر بارداری های متعدد و عمل های جراحی می توانند منجر به این عارضه شود .

التهابات مفاصل ستون فقرات

التهابات مفاصل ستون فقرات؛ نیز از جمله دلایل دیگر گودی بیش از حد کمر می باشند .

 

بزرگی شکم

بزرگی شکم، ضعیف بودن ماهیچه های شکم، کمر و لگن، همچنین قوز کردن نه تنها موجب کاهش طول قد شخص شده، بلکه همچنین او را مستعد دردهای ستون فقرات، دیسک کمر و سایر مشکلات می سازد .

گودی کمر و عضلات همسترینگ

نقش ماهیچه های موسوم به همسترینگ در ایجاد گودی کمر و کمر درد کاملا شناخته شده است . موجب تغییر شکل کمر و افزایش انحنای طبیعی آن می شود .

بارزترین تظاهر کوتاهی ماهیچه های همسترینگ، این است که در حالت ایستاده بدون خم کردن زانوها، نخواهید توانست کف دست هایتان را به زمین برسانید و یا در حالت طاقباز که پاها در حالت کاملا کشیده قرار دارند و بخواهید یک یا هر دو پا را به صورت نود درجه بالا ببرید، مجبور به خمیده کردن پشت زانوها خواهید شد .

کش ماهیچه های همسترینگ نقش بسیار مهمی در کاهش دردهای کمر و گودی بیش از حد کمر دارد . روش های مختلف و نرمش های بسیار زیادی برای این کار وجود دارند.

پیشگیری از بروز گودی کمر

یکی از شایعترین دلایلی که سبب افزایش انحنا در قسمت کمر می شود، وضعیت بد بدن است؛ بهترین حالتی که بدن باید در آن قرار بگیرد به این شکل است که “شانه های خود را بالا و به سمت عقب نگه دارید و قفسه سینه خود را به سمت جلو دهید.” البته همانگونه که قبل تر اشاره شد گاهی اوقات گودی کمر بر اثر آسیب های ناشی از ضربه و یا تصادف رخ می دهد که در این صورت لازم است راه های درمانی گفته شده را استفاده نمایید.

تمرینات موثر در پیشگیری و درمان گودی کمر

شما می توانید جهت پیشگیری و نیز درمان از یک سری تمرین های ساده در خانه استفاده نمایید که یکی از  بهترین آن ها عبارت است از:

حرکت گربه گاو

• در این حرکت ابتدا به صورت چهار دست و پا بر روی زمین بنشینید یعنی کف دو دست و زانوهای خود را بر روی زمین قرار داده و دستانتان کاملا کشیده بوده و نیز کمرتان موازی زمین باشد (شانه ها باید دقیقا بالای مچ دست ها قرار گیرد).
• سپس 10 ثانیه عمل دم را انجام داده و ستون فقرات و سر خود را به سمت پایین خم کنید؛ در این حالت یک شکل U به سمت بالا تشکیل می شود (حرکت گاو).
• سپس در عمل بازدم، پشت کمر را به سمت بالا برده و سرتان را نیز بالا بیاورید و یک شکل U معکوس ایجاد نمایید (حرکت گربه).

این حرکت بسیار آرامش بخش بوده و نیز سبب شل شدن عضله های شکم، کمر و باسن می شود و باعث بهبود و کاهش درد در ناحیه کمر و گردن می گردد. بهتر است این حرکت را در روز و به مدت 2 دقیقه انجام دهید.

عوارض لوردوز

اگر انحنای ستون فقرات در انتهای کمر شما بیش از اندازه باشد سبب فشار آمدن به گردن و نیز قوز شدن ناحیه بالایی ستون فقرات و نیز فشار آمدن به لگن شده و درد، ناراحتی و خستگی را به وجود بیاورد.

درمان گودی کمر

بسته به اینکه انحنای ستون فقرات در انتهای کمر فرد تا چه اندازه است و آیا با درد و تورم همراه است یا خیر روش های گوناگونی توسط پزشک برای درمان و کاهش انحنای کمر پیشنهاد می شود.

• در ابتدا اگر وزن بیمار زیاد بوده و سبب فشار به ستون فقرات شود لازم است که در ابتدا وزن او کاهش یافته و به حد نرمال برسد.
• فیزیوتراپی و تمرینات خاص می تواند به رفع و بهبودی گودی کمر کمک کند؛ در واقع فیزیوتراپی سبب تقویت عضلات شکم و جلو و پشت ران می شود و همین امر سبب کاهش قوس در ناحیه پایین ستون فقرات می شود.
• اگر التهاب و تورم توسط پزشک تشخیص داده شود لازم است داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مصرف شود.
• در مواردی که احتمال پیشرفت گودی کمر وجود دارد، استفاده از کمربند طبی (بریس) برای جلوگیری از پیشرفت گودی و قوس کمر تجویز می شود؛ این بریس سبب قرارگیری ستون فقرات در حالت مناسب و تقویت قوس طبیعی بدن می شود و می توان در طول کارهای روزانه از این کمربند به تجویز پزشک استفاده کرد.
• اگر قوس کمر بسیار زیاد و شدید باشد و به درمان های بی خطر قبلی پاسخ ندهد لازم است که عمل جراحی مانند جایگزینی دیسک مصنوعی و کیفوپلاستی انجام شود.

جمع بندی

انحنای غیرطبیعی در انتهای ستون فقرات می تواند مشکلات متفاوتی را برای هر فرد به همراه داشته باشد، در نتیجه نمی توان یک درمان مشخص را برای تمام بیماران در نظر گرفت. ابتدا لازم است که پزشک با معاینه دقیق و بررسی علائم و ویژگی هایی که در بیمار دیده می شود میزان حاد بودن گودی کمر را مشخص نموده و سپس راه های درمانی آن از ورزش های خانگی گرفته تا مصرف دارو و حتی عمل جراحی را تجویز نماید.