آرتروز مفصل لگن یا ساییدگی مفصل لگن به وضعیتی گفته می شود که غضروف مفصلی دچار فرسایش شده است، این بیماری سبب درد، التهاب و کاهش حرکت مفصل لگن می شود. در این مقاله از سایت دکتر بهنام نصیری، به موضوع آرتروز مفصل لگن بیشتر می پردازیم:
مفصل لگن یک مفصل کروی بزرگ است که از قرار گرفتن سر استخوان ران در حفره لگن تشکیل می شود. این مفصل قسمت زیادی از وزن بدن را تحمل می کند و فعالیت هایی همچون راه رفتن، دویدن و نشستن را امکان پذیر می نماید.
چگونه آرتروز مفصل لگن اتفاق می افتد؟
در آرتروز مفصل لگن غضروف مفصلی که حفره لگن و سر استخوان ران را پوشش می دهد دچار التهاب می شود در نهایت غضروف ملتهب گردیده تخریب می شود و فاصله بین استخوان ها کاهش می یابد.
به دنبال آن یک غضروف جدید ممکن است رشد کند اما این غضروف جدید نامنظم و ناهموار بوده و سبب فرسایش مفصل می شود در نهایت ممکن است غضروف مفصلی به طور کامل از بین برود و تماس مستقیم سر استخوان ران و حفره لگن اتفاق افتد.
این تماس مستقیم وساییده شدن استخوان ها سبب ایجاد خارهای استخوانی در مفصل لگن می شود و بیمار در حین راه رفتن یک زائده تیزی را در لگن خود احساس می کند.
در ساییدگی مفصل لگن دردهای مبهم یا تیر کشنده ایی در ناحیه کشاله ران تا جلو ران احساس می شود این دردها ممکن است به ناحیه باسن و یا پایین کمر کشیده شود یا ممکن است به طور ثابت وجود داشته باشند و حتی در فواصل زمانی تکرار شود. در صورت پیشرفت آرتروز دامنه حرکتی مفصل لگن کاهش یافته و حتی به طور کامل از بین می رود.
علائم آرتروز لگن
آرتروز لگن یکی از عارضه هایی است که با گذشت زمان در صورت انجام ندادن اقدامات درمانی و یا پیشگیرانه بد تر می شود. از جمله علائم آرترو لگن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرد پس از بیدار شدن از خواب یا نشستن برای زمان طولانی احساس خشکی در مفاصل دارد.
- احساس ورم یا درد در لگن
- تق تق کردن لگن
- احساس ساییده شدن استخوان ها به یکدیگر
- عدم توانایی در حرکت لگن برای انجام امور روزانه مانند جوراب پوشیدن و …
- درد در نواحی مختلف متصل به لگن و راه ها حتی گاهی این درد در پشت زانو یا ساق پا نیز حس می شود.
- ممکن است فرد در انجام برخی کر ها و حرکات محدود شود و سبب مشکل در راه رفتن، زمین خوردن و … شود.
علت ابتلا به آرتروز لگن
عوامل متعددی می تواند باعث این آرتروز شود و برای بیمار درد و محدودیت حرکتی را ایجاد کند:
درمان آرتروز مفصل لگن بر اساس اینکه این آرتروز چقدر باشد درمان آن متفاوت است. برای آرتروز پیشرفته مفصل لگن بهترین درمان پیشنهادی عمل جراحی تعویض مفصل لگن است. مفصل طبیعی باید بتواند یک حرکت خوب متناسب با غضروف های مناسب داشته باشد. مفصلی که آرتروز پیدا می کند بخاطر تخریبی است که اتفاق می افتد و حرکت محدود می شود و درد را ایجاد می کند.
پس بهترین درمان برای این نوع بیماران وقتی شدت بیماری زیاد است عمل جراحی تعویض مفصل لگن است. تعویض مفصل لگن نتایج بسیار خوبی دارد و بیماران میزان قابل توجهی از رضایتمندی را بعد از عمل دارند.
نحوه کاهش درد ناشی از آرتروز مفصل لگن
همانطور که گفتیم با وجود آرتروز لگن دامنه حرکتی فرد محدود می شود در نتیجه چیزی که در درمان برای ما حائز اهمیت است کم شدن درد بیمار و افزایش دامنه حرکتی است. از جمله اقداماتی که می تواند به درمان بیمار کمک کند عبارتند از:
- کم کردن وزن برای کم شدن فشار وارده به لگن
- استفاده کردن از عصا برای کم کردن فشار وارده
- انجام ورزش های مناسب و روش های غیر دارویی به منظور کم کردن درد
- مصرف دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی
- جراحی تعویض مفصل لگن
- داشتن استراحت و دقت در هنگام کار کشیدن از مفصل
تشخیص آرتروز لگن
برای تشخیص این عارضه ابتدا بهترین متخصص ارتوپد با معاینات بالینی این کار را انجام می دهد اما برای صحت تشخیص ممکن است از فرد انجام برخی آزمایشات و تصویر برداری ها درخواست شود. در معاینات بالینی پزشک علائم فرد که در قسمت های قبل گفته شد را بررسی می کند و نسبت به آن ها تصمیم گیری می کند.
درمان آرتروز مفصل لگن
درمان آرتروز مفصل لگن بستگی به حاد بودن آرتروز مفصل لگن دارد و بر این اساس روش های درمان متغیر می باشد.
برای آرتروز مفصل لگن که بسیار پیشرفت کرده است درمان مناسب عمل جراحی تعویض مفصل لگن می باشد. همانطور که بر طبق تحقیقات به دست آمده است یک مفصل مناسب باید حرکت خوبی را با غضروف ها داشته باشد. مفصلی که به آرتروز دچار می شود به علت تخریبی که در غضروف ها اتفاق می افتد باعث محدود شدن حرکت می شود و باعث ایجاد درد برای بیمار می شود.
تعویض مفصل لگن به عنوان بهترین روش درمان
بهترین درمان برای این نوع بیماران تعویض مفصل لگن می باشد. جراحی مفصل لگن بسیار نتایج خوب به دنبال داشته و دارد و همچنین افرادی که این جراحی را انجام داده اند رضایت کامل دارند . برای برخی از افراد این سوال پیش می آید که آیا جراحی مفصل لگن در هر رده سنی انجام می شود ؟ اگر بیماری نیاز به جراحی داشته باشد در قدم اول جراح تعویض مفصل انجام نمی شود چون همانطور که گفته شد تعویض مفصل زمانی صورت می گیرد که تخریب مفصل بسیار حاد باشد.
به همین خاطر بستگی دارد چه زمانی به پزشک مراجعه کرده است چون اگر در روزهای اولیه شروع بیماری باشد می توان با روش تقویت عضلات ورزشی این بیماری را برطرف کرد و هنگامی بیمار به مشکل بر می خورد که بیمار در دراز مدت این بیماری را داشته اما از کنارآن ساده گذشته است و اقدامی جهت درمان نکرده است و بسیار دیر به پزشک مراجعه کرده است .
درمان آرتروز لگن به روش غیر جراحی
در صورتی که درد ناشی از آرتروز مفصل لگن به حدی باشد که قابل کنترل بوده و شدید نباشد فرد می تواند از روش های زیر برای کاهش درد استفاده کند:
افرادی که دارای وزن بالا می باشند بیشتر در معرض ابتلا به آرتریت ها هستند زیرا فشاری ناشی از وزن به مفاصل در این افراد بیشتر می باشد. همچنین در افرادی که دارای وزن بالا هستند شرایط ابتلا به التهاب بیشتر می باشد. در افراد چاق عوارض ناشی از آرتروز مفصل لگن بیشتر بوده و برای کنترل آن ها پزشک به بیمار کم کردن وزن را به همراه رژیم و ورزش پیشنهاد می دهد.
مصرف دارو های تسکین دهنده و ضد التهابی نقش به سزایی در کاهش درد ناشی از آرتروز لگن دارند. همچنین در صورت زیاد بودن درد و تشخیص پزشک فرد می تواند از دارو های مخدر دار مانند ترامادول نیز استفاده کند. در صورتی که این مشکل حاد نشده باشد و به مرحله جراحی نرسیده باشد پزشک به فرد تزریق کورتون را پیشنهاد می دهد.
ورزش از جهتی باعث کاهش وزن شده و از جهتی دیگر باعث می شود فرد حرکاتی انجام دهد که باعث بهبود حرکت وی شود. در این صورت عوارض آرتروز کمتر شده و کیفیت زندگی فرد بهتر می شود. ورزش های موثر در بهبود آرتروز را باید پزشک تجویز کند و به شکل اصولی انجام شوند؛ برخی از این ورزش ها عبارتند از یوگا، شنا، دوچرخه و ورزش های کششی.
برخی دارو ها مانند امگا3، ویتامین ها و قرص های حاوی روغن ماهی می توانند در کم شدن عوارض و بالا رفتن سرعت بهبود موثر باشند. در ارتباط با مصرف مکمل ها باید به این نکته توجه شود که حتما پزشک توصیه به مصرف کرده باشد.