تعویض مفصل مچ دست

تعویض مفصل مچ دست

تعویض مفصل امروزه از جمله جراحی هایی است که در افرادی که مبتلا به تخریب شدید مفصل هستند استفاده می شود. تعویض مفصل برای ران، آرنج، شانه و مچ دست نیز انجام می شود.

با انجام جراحی تعویض مفصل بسیاری از بیماری های حرکتی و درد در ناحیه مفصل از بین می رود و حرکات و درد بهبود میابد.

آناتومی مچ دست

آناتومی مچ دست بسیار پیچیده است و دارای استخوان و مفصل های زیادی است. مچ دست شامل دو استخوان رادیوس (زند زبرین) و اولنا (زند زیرین) در بالا  و هشت استخوان (استخوانچه) کوچک به نام استخوان های کارپ در پایین می باشد. تمامی این استخوانچه ها با مفصل به یکدیگر متصل می شوند و حرکت می کنند.

این استخوا نچه ها که 8 استخوان می باشند و در روی دست قرار دارند، توسط رباط های متعددی در کنار هم قرار می گیرند. این استخوان ها با کمک رباط و مفصل، به طور واحد و یک دست در کنار استخوان ساعد دست حرکت می کنند.

در کف دست و پایین نیز همانطور که گفته شد، پنج استخوان قرار دارد که به این استخوان ها متاکارپ نیز گفته می شود.

با وجود چنین ساختار پیچیده ای در دست، پر تحرک ترین اعضای بدن محسوب می شود و در هر فضایی و موقعیتی می توان از دست استفاده کرد. در کنار این پیچیدگی و تحرک بالا، دست باید دارای قدرت و توانایی بالایی باشد تا بتوان در انجام کار های سخت و سنگین از آن کمک گرفت.

غضروف در مچ دست

غضروف مفصلی، لایه ای بسیار نرم و قابل ارتجاع است که اجازه می دهد تا استخوان هایی که ساختمان مچ دست را تشکیل می دهد، به راحتی و با کمترین اصطکاک در کنار یکدیگر کار کنند.

در برخی از بیماری ها، غضروف مفصلی مچ دست به مرور زمان نازک می شود. این نازک شدن مفاصل در صورتی که درمان نشود، باعث از بین رفتن کامل غضروف مفصل مچ دست می شود. در ادامه با از بین رفتن مفصل مچ دست، استخوان ها روی هم قرار گرفته و ساییده می شود. این عارضه باعث بروز درد و محدودیت در حرکت مچ دست می شود. شایع ترین این نوع از بیماریها آرتروز و روماتیسم مفصلی است.برای درمان این عارضه می توان از تعویض مفصل مچ دست استفاده کرد و حرکت و درد را در بیماران بهبود داد.

در برخی از افراد با توجه به این که به بیماری استئوآرتریت مبتلا شده و مفاصل آن ها درگیر می شود، این درگیری باعث آسیب به مفاصل شده و به همین دلیل این گروه از افراد به تعویض مفصل مچ دست ترغیب می شوند. همچنین در سالمندان به دلیل بروز آزتروز انجام این جراحی زیاد می باشد. زیرا با تعویض مفصل مچ دست با یک پروتز مصنوعی تمامی مشکلات این گروه از افراد بر طرف می شود.

جراحی تعویض مفصل مچ دست چیست

با اینکه از بین رفتن مفصل مچ دست دلایل متفاوتی دارد، ولی ابتلا به دو بیماری به طور عمده در دست ورم ایجاد می شود. این دو بیماری به نام های استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید می باشد.

علت ایجاد آرتروز

آرتروز در افرادی که دارای سابقه خانوادگی در ابتلا به آرتریت دارد بروز می کند. بعد با توجه به سایش و پارگی که در مفصل ها ایجاد می شودآرتروز افزایش یافته و به همین دلیل آسیب تروماتیک مانند استخوان مچ دست شکسته و یا رگ به رگ شدن مچ دست نیز در این گروه از افراد مشهود است.

ممکن است آتروز به دلیل قطع گردش خون در یکی از اسخوان های کوچک در دست و نزدیک مچ دست ایجاد شود. نام این بیماری در اصطلاح پزشکی کین باخ می باشد. اگر جریان خون به استخوان قطع شود، استخوان به مرور زمان می میرد و آتروز بروز می کند در صورتی که درمان نشود، به بیماری استئوآرتریت تبدیل می شود.

علت بروز آرتریت روماتوئید

امروزه با گسترش علم در حوزه اورتوپد، هنوز دلیل خاصی برای بروز بیماری آرتریت روماتوئید پیدا نشده است. ولی برخی از متخصصان دلایل بروز آرتریت روماتوئید را وراثت می داند، زیرا در افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا می شوند، وجود یک ماده شیمیایی یا زیست محیطی در این گروه از افراد، به دلیل وراثت در ژن هایشان فعال می شود و این بیماری بروز می کند.

علائم و نشانه های آرتریت

علائم بیماری آرتریت روماتوئید در همه افراد مشترک نیست ولی به برخی از این علائم در زیر اشاره می کنیم

• تورم
• درد
• محدودیت حرکت
• ضعف مچ دست

این علائم معمولا در مچ دست بروز می کند.

علائم بیماری آرتریت روماتوئید

علائم این بیماری با آرتریت تقریبا یکی می باشد ولی  درد در این بیماری باعث بروز بیماری می شود.

از جمله نشانه های بیماری آرتریت روماتوئید، تورم و سفتی در مفاصل بند انگشتان دست است

تشخیص آرتریت مچ دست

برای تشخیص بیماری های مچ دست از انواع روش های تشخیصی استفاده می شود. از جمله این روش ها، معاینه فیزیکی، بررسی سوابق پزشکی بیمار در خصوص ابتلا به بیماری خاص و یا درمان مصرف دارویی خاص وآزمایش خون می باشد.

روش های تشخیصی

• تصویر برداری با اشعه x

در این روش با برداشتن تصاویر دقیق از ساختار و میزان تراکم استخوان به تشخیص علت های ورم و درمان آن می پردازند .

• آزمایش خون

گاهی اوقات متخصص اورتوپد برای تشخیص آرتریت روماتوئید از آزمایش خون کمک می گیرد. ولی برای تشخیص آرتروز از آزمایش خون استفاده نمی شود.

درمان

برای درمان آرتریت روماتوئید و آرتروز مچ دست روش های متفاوتی وجود دارد. این روش ها به دو دسته درمان غیر جراحی و درمان جراحی تقسیم می شود. که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم.

درمان غیر جراحی

به طور کلی، درمان زود هنگام و غیر جراحی برای کمک به تسکین درد و تورم طراحی شده است.

چندین درمان می تواند برای درمان آرتریت، استفاده می شود از جمله:

• اصلاح فعالیت های خود

برای کاهش درد و یا بهبود حرکت، متخصص اورتوپد به بیمار توصیه هایی در خصوص محدود کردن حرکات و یا اصلاح آن ها می گوید.

• عدم تحرک

به برخی از افراد با توجه به شرایط بیمار توصیه می شود تا مچ دست را به حالت ثابت نگه دارند یا از درد آن کاسته شود برای این کار از آتل استفاده می شود.

• دارو

برخی از متخصصان برای کاهش درد و تورم به بیماران داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی تجویز می کنند.

• ورزش

در برخی از افراد با توجه به شرایط بیمار ، ورزش های خاصی در محدوده مچ دست تجویز می شود تا به روند کاهش درد و بهبود آن کمک کند.

 

 تزریق استروئید

برای درمان تورم های زیاد کورتیزون به مچ دست تزریق می شود. کورتیوزن ضد التهاب قوی است.

در صورتی که با روش های درمانی بالا، آرتریت روماتوئید درمان نشود و یا بهبود نیابد، متخصص ارتوپد اقدام به تجویز روش و داروهای تکمیلی برای درمان غیر جراحی می کند.

 درمان جراحی

همانطور که گفته شد از روش های غیر جراحی فقط به منظور کاهش درد و تورم و نه صرفا درمان قطعی استفاده می شود. به همین منظور از درمان به کمک جراحی برای از بین بردن این درد و تورم ها استفاده می شود

انواع روش های جراحی تعویض مفصل دست

• از بین بردن استخوان آرتروز

برای درمان جراحی به روش از بین بردن استخوان آرتروز، سه استخوان از مچ دست توسط جراح برداشته می شود. این روش درمانی را نیز کارپکتومی ردیف پروگزیمال می نامند. از این روش برای کاهش درد ودرمان درد مچ دست استفاده می شود. این روش حرکات جزئی مچ دست را نیز حفظ می کند.

• اتصال

هنگامی که تنها با حرکت دادن مچ دست در فرد مشکلات ایجاد می شود، می توان با انجام تعویض مچ دست استخوان مچ دست را با هم ترکیب کرد. این ترکیب و همجوشی می تواند کاملا جزئی باشد و در استخوان هایی باشدکه در مچ دست با هم ترکیب شده است. با انجام این روش در افراد، دلایل درد حذف شده و برخی از حرکات مچ دست و دست حفظ می شود.

در صورتی که آرتریت گسترش پیدا کرده باشد و درمان با این روش انجام شود،به دلیل آن که همجوشانی استخوان ها با طور کامل انجام می شود، تمام استخوان مچ دست به صورت یکپارچه در آمده و حرکت کامل دست ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.

 تعویض مفصل مچ دست

در روش جراحی تعویض مفصل مچ دست، مفصل آسیب دیده به طور کامل با انجام جراحی خارج می شود و پروتز مفصل مچ دست، به جای آن قرار می گیرد. این روش هیچ محدودی در حرکت بعد از انجام جراحی مچ دست به همراه ندارد و درد و تورم بعد از جراحی تعویض مفصل مچ دست از بین خواهد رفت.

متخصص با توجه به شرایط بیمار و بررسی سوابق پزشکی یکی از روش های درمانی بالا را بر می گزیند.

در جراحی تعویض مفصل مچ دست، بعد از باز کردن جای مورد نظر و برداشتن مفصل آسیب دیده، پروتز مفصل و یا مفصل مصنوعی جایگزین مفصل آسیب دیده می شود. جراحی تعویض مفصل همچنین، برای زانو، ران و لگن نیز کابرد دارد. در افرادی که دارای آرتریت مزمن هستند، ممکن است مفصل مچ دست از بین رود، جراحی تعویض مفصل مچ دست می تواند برای درمان این افراد موثر بوده و استفاده شود. زیرا در بازگرداندن حرکت و قدرت به مچ دست بیماران، بسیار کمک کننده است.

نحوه انجام جراحی تعویض مفصل مچ دست

جراحی تعویض مفصل هم می توان تحت بیهوشی کامل و هم بی حسی موضعی انجام داد. در روش بیهوشی کامل فرد به خواب می رود، ولی در بی حسی موضعی فرد تمامی صداهای اطراف خود را حین جراحی می شنود. انتخاب نوع بیهوشی و بیحسی به شرایط بیمار بستگی دارد.

در مرحله اول جراحی، جراح یک برش در پشت مچ دست ایجاد کرده تا بتواند تاندون هایی که در این ناحیه است را کنار بگذارد. در ادامه جراح کپسول مفصلی را که مچ دست را در برگرفته  باز می کند تا بتوان مفصل را خارج کرد.

در ادامه جراحی، برای آن که جراح بتواند جراحی را به نحو احسنت انجام دهد، باید فضای کافی برای انجام آن داشته باشد، پس ردیف اول استخوان های مچ را بر می دارد. همچنین انتهای استخوان رادیوس را برای گذاشتن مفصل مصنوعی مچ تراش داده و تغییر حالت می دهد. این تراش دهی شامل استخوان دست هم می باشد و جراح با سوهان خاصی برای آن که اتصال به درستی انجام شود، اقدام به تراشیدن می کند.

بعد از این مرحله مفصل مصنوعی در جای مناسب خود قرار داده می شود. در این حین، جراح با انجام تست حرکت، میزان و درستی حرکت مچ دست را بررسی می کند. بعد از اطمینان از حرکت مچ دست، این مفصل در جای خود ثابت شده و تاندون ها به جای خود برمی گردد. در اخرین مرحله جای برش بخیه زده می شود.

پس از جراحی تعویض مفصل مچ دست

پس از انجام جراحی تعویض مفصل مچ دست ، برای آن که روند بهبود مچ دست سریع تر انجام شود، داخل یک آتل قرار داده می شود. سپس بانداژ می شود تا حفاظت کامل انجام شود. همچنین از یک لوله کوچک پلاستیک برای خارج کردن خون از مفصل می توان استفاده کرد. این تخلیه برای جلوگیری از تورم استفاده می شود. لازم به ذکر است که از این لوله فقط در روز های اول بعد از جراحی استفاده می شود.

از بانداژ و آتل برای حفظ موقعیت طبیعی مچ دست بعد از جراحی تعویض مفصل استفاده می شود. بعد از گذشت یک هفته جراح اقدام به بررسی محل جراحی می کند و بعد از گذشت دو هفته از جراحی، بخیه ها کشیده می شود. در صورتی که در فردی از بخیه های جذبی استفاده شود، دیگر نیازی به کشیدن بخیه نیست. در افرادی که بعد از جراحی درد دارند، جراح اقدام به تجویز دارو های مسکن می کند.

برای آن که از ورم و التهاب بعد از جراحی کاهش یابد، برای بالا نگه داشتن دست خود، از چند بالش استفاده نموده و دست بالاتر از قلب نگه داشته شود.

توانبخشی مچ دست

بعد از جراحی تعویض مفصل مچ دست، بازوبند بلندی برای نگه داری مچ دست به فرد داده می شود. این بازوبند به مدت 6 هفته به منظور نگهداری از مچ دست باید بسته بماند . بعد از این زمان برای آن که حرکات مچ دست را آغاز نمایید باید توسط درمانگر فیزیکی مورد بررسی قرار گرفته و به مدت 3 ماه تحت درمان باشید تا حرکات مچ دستتان برگردد.

در این حین در مراحل درمان فیزیکی و فیزوتراپی دست، برخی حرکات برای کاهش دردو تورم ناشی از جراحی می باشد. همچنین ممکن است برای کاهش اسپاسم عضلانی و درد ماساژ داده شود.

بعد از این مراحل حرکات تمرینی مچ دست شروع می شود. در ادامه، اقدام به انجام تمرینات تقویتی مچ دست می کنید. با این حال ذکر این نکته ضروری است که نباید به مچ دست خود، بیش از حد فشار آورید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به جراح ارتوپد خوب در تهران مراجعه نمایید.

برخی از خدمات دکتر بهنام نصیری

تعویض مفصل زانو

جراحی مفصل لگن

تعویض مفصل شانه

تعویض مفصل مچ دست